Giảm nghèo bằng ngân hàng di động

Hiện có khoảng 2,7 tỷ người đang sống ở các nước đang phát triển không có điều kiện tiếp cận bất kỳ một dịch vụ tài chính nào Trong khi đó có khoảng 1 tỷ người ở châu Phi Mỹ Latinh và châu Á có điện thoại di động Bùng phát ở thế giới đang phát triển Chình vì vậy dịch vụ tài chính di động đang bùng phát mạnh ở thế giới đang phát triển Theo Hiệp hội ngành di động GSMA hiện có 65 hệ thống ngân hàng di động đang hoạt động trên khắp thế giới và có 82 hệ thống tương tự sắp ra mắt Hầu hết các hệ thống ngân hàng di động cung cấp các dịch vụ cơ bản như chuyển tiền nhu cầu rất quan trọng với những công nhân ly hương cần chuyển tiền về cho gia đình M-Pesa ở Kenya có lẽ là dịch vụ ngân hàng di động nổi tiếng nhất hiện nay thu hút 9,4 triệu người dân nước này sử dụng chỉ sau 3 năm ra mắt Hiện nay dịch vụ đang chuẩn bị tiến lên giai đoạn mới M-Pesa gần đây đã hợp tác với ngân hàng Equity Bank của Kenya để cung cấp cho các thuê bao một tài khoản tiết kiệm gọi là M-Kesho Điều đó có nghĩa là những tài khoản M-Pesa sẽ không chỉ có tính năng chuyển tiền Thay vào đó chúng sẽ trở thành những tài khoản ngân hàng ảo cho phép khách hàng mở tài khoản tiết kiệm để lấy lãi suất và tiếp cận các sản phẩm tín dụng bảo hiểm Mới đây Equity Bank mở rộng thỏa thuận cho phép các khách hàng M-Pesa rút tiền từ các máy ATM của ngân hàng này trên khắp Kenya Kenya đang gửi đi thông điệp với thế giới người nghèo muốn có tài khoản tiết kiệm Ngân hàng di động là cách hữu hiệu để thực hiện các dịch vụ tiết kiệm tới 1 tỷ người có điện thoại di động nhưng không có tài khoản ngân hàng trên thế giới Alexia Latortue phụ trách Tổ chức tư vấn hỗ trợ nước nghèo CGAP của Ngân hàng Thế giới WB nói Trong khi đó ở Uganda MTN công ty di động điều hành một dịch vụ ngân hàng di động tương tự như M-Pesa đã có tới 890.000 người dùng trong năm đầu tiên hoạt động Con số khách hàng này cao gấp hai lần dự tính ban đầu của MTN Giúp người nghèo cải thiện thu nhập Gavin Krugel phụ trách mảng ngân hàng di động của GSMA tin rằng đại lý của các công ty cung cấp dịch vụ ngân hàng di động gần gũi và tiện lợi với người nghèo hơn những ngân hàng truyền thống Dịch vụ này giúp người dân chuyển tiền từ thành phố về nông thôn nhanh và an toàn hơn Các ngân hàng có cửa xoay và luôn có bảo vệ canh cửa Các khách hàng tin rằng chúng chỉ dành cho người giàu Gavin Krugel nói Ngược lại các đại lý của dịch vụ ngân hàng di động thường là những cửa hàng đã bán thẻ điện thoại di động lâu năm rất quen thuộc với người dân Bên cạnh đó số lượng đại lý ngân hàng di động rất lớn Ví dụ dịch vụ M-Pesa có tới 100.000 đại lý rải khắp đất nước Kenya Chính vì vậy tác động của ngân hàng di động ở những nước đang phát triển rất lớn Trong nghiên cứu tác động của việc tiếp cận dịch vụ tài chính với khả năng giảm nghèo ở Ấn Độ hai nhà kinh tế Robin Burgess và Rohini Pande dự tính cứ tăng 1% số điểm cung cấp dịch vụ ngân hàng ở nông thôn có thể giảm tỷ lệ nghèo 0,42% và giúp nền kinh tế phát triển được 1,34% Ở Kenya Safaricom dự tính khoảng 20% GDP của nước này được chuyển qua dịch vụ M-Pesa Một nghiên cứu của đại học Edinburgh Anh ước tính các hộ gia đình nông thôn sử dụng dịch vụ M-Pesa cải thiện thu nhập của họ khoảng 3-5% mỗi năm Tuy nhiên dịch vụ ngân hàng di động cũng có một số tác động tiêu cực Một số phụ nữ nông thôn than phiền từ khi có dịch vụ ngân hàng di động chồng họ làm việc ở thành phố ít về quê hơn