70 năm Điện Biên: “Quả ngọt” từ “trải thảm đỏ” phát triển kinh tế

Giao thông được kết nối mạnh mẽ; thu hút đầu tư vào các lĩnh vực tiềm năng đạt được nhiều kết quả ấn tượng, đánh dấu bằng các dự án lớn, trọng điểm đã, đang và chuẩn bị hoàn thành.

70 năm sau chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu,” tỉnh Điện Biên đang từng ngày thay đổi diện mạo. Tốc độ phát triển kinh tế của tỉnh luôn ở mức cao so với khu vực Trung du, miền núi phía Bắc và ở mức khá trong cả nước.

Nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024), phóng viên Báo Điện tử VietnamPlus đã có cuộc trao đổi với ông Lê Thành Đô, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Điện Biên về những thành tựu phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

- Ngày 26/11/2003, Quốc hội khóa X đã phê chuẩn việc điều chỉnh địa giới hành chính tỉnh Lai Châu. Theo đó, tỉnh Lai Châu được chia tách thành hai tỉnh là Lai Châu mới và Điện Biên. Xin ông cho biết những kết quả nổi bật sau hơn 20 năm thực hiện việc điều chỉnh địa giới hành chính?

Ông Lê Thành Đô: Sau 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, gần 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới của Đảng và đặc biệt là sau 20 năm chia tách tỉnh Điện Biên và Lai Châu, được sự quan tâm lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ và sự hỗ trợ, giúp đỡ của các ban, bộ, ngành trung ương, các tỉnh, thành phố trong cả nước, các doanh nghiệp, nhà đầu tư…, tỉnh Điện Biên đã có bước phát triển vượt bậc với nhiều thành tựu, kết quả quan trọng, toàn diện trên nhiều lĩnh vực.

“

Sau 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, gần 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới của Đảng, tỉnh Điện Biên đã có bước phát triển vượt bậc với nhiều thành tựu, kết quả quan trọng, toàn diện trên nhiều lĩnh vực.

Theo đó, về kinh tế-xã hội, nhiều năm liền Điện Biên duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế khá: GDP bình quân giai đoạn 2005-2010 đạt 11,6%/năm; giai đoạn 2010-2015, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trong tỉnh (GRDP) đạt 5,93%/năm; GRDP giai đoạn 2016 - 2020 đạt 6,83%/năm. Năm 2023, GRDP đạt 7,1% (cao hơn bình quân chung cả nước, xếp thứ 27/63 tỉnh, thành phố và 4/14 tỉnh trung du miền núi phía Bắc).

Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo định hướng giai đoạn 2021-2023 là: Nông, lâm, thủy sản giảm 1,05%; công nghiệp-xây dựng tăng 1,1%; dịch vụ giảm 0,03%; thuế sản phẩm trừ trợ cấp giảm 0,02%. GRDP bình quân ước đạt 42,98 triệu đồng/người/năm, tăng 8,6% so với thực hiện năm 2022; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 25,68% (giảm 4,67%/năm).

Tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới thu được nhiều kết quả quan trọng, việc khai thác các tiềm năng lợi thế về đất đai gắn với phát triển sản xuất bền vững cho người dân thông qua các mô hình liên kết sản xuất nhất là các mô hình trồng cây macca bước đầu đã có kết quả tích cực, nông nghiệp, nông thôn phát triển khởi sắc.

Đáng chú ý, Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới được triển khai thực hiện toàn diện, thực chất, có chiều sâu và đạt nhiều kết quả quan trọng. Đến nay, toàn tỉnh có 4 xã nông thôn mới nâng cao (3 xã đang hoàn thiện hồ sơ), 23 xã đạt chuẩn nông thôn mới (trong đó 2 xã đang hoàn thiện hồ sơ), 28/115 cơ bản đạt nông thôn mới (trong đó 6 xã đang hoàn thiện hồ sơ) 14,12 tiêu chí/xã.

Kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội trên địa bàn tỉnh tiếp tục được quan tâm ưu tiên nguồn lực tập trung đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, làm thay đổi diện mạo đô thị và nhiều vùng nông thôn. Xác định mạng lưới giao thông là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội, tỉnh Điện Biên chú trọng đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ theo hướng hiện đại. Đến nay, 100% xã trên địa bàn tỉnh có đường ôtô đến trung tâm; 80 xã có đường xã đã trải nhựa, bêtông; 68 xã có đường thôn, bản được bêtông hóa.

Đặc biệt, việc Cảng Hàng không Điện Biên chính thức hoạt động trở lại từ ngày 02/12/2023 sau khi hoàn thành việc nâng cấp các hạng mục, đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật cho các loại tàu bay hiện đại như A320, A321, đã góp phần rút ngắn khoảng cách về địa lý giữa Điện Biên với các trung tâm kinh tế lớn của cả nước như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, mở ra cơ hội mới trong thu hút khách du lịch trong và ngoài nước đến với tỉnh. Đây cũng là tiền đề để tỉnh tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động thu hút, xúc tiến đầu tư vào các lĩnh vực có tiềm năng, thế mạnh, nhất là trong lĩnh vực du lịch, tạo động lực để phát triển kinh tế-xã hội và tạo đà để tỉnh Điện Biên bứt phá vươn lên.

Sự nghiệp giáo dục và đào tạo tiếp tục đạt được nhiều kết quả quan trọng với quy mô, mạng lưới trường lớp tiếp tục được rà soát, sắp xếp hợp lý; cơ sở vật chất, trang thiết bị trường học được quan tâm đầu tư, nâng cấp theo hướng đồng bộ, hiện đại. Toàn tỉnh hiện có 482 cơ sở giáo dục đào tạo, với 209.841 học sinh và sinh viên.

Tỷ lệ học sinh đi học đúng độ tuổi đạt trên 95%; tỉnh Điện Biên đã đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2 vào tháng 12/2020; tỷ lệ đỗ tốt nghiệp Trung học phổ thông tăng dần qua các năm, năm 2023 đạt (99,51%), cao nhất từ trước đến nay; tỷ lệ trường mầm non và phổ thông đạt chuẩn quốc gia đạt 77,6%.

Có thể khẳng định an sinh xã hội được đảm bảo, công tác giảm nghèo được quan tâm chú trọng. Tỉnh Điện Biên đã huy động lồng ghép các nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia, nguồn lực xã hội hóa để thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững và đảm bảo an sinh xã hội. Tỷ lệ hộ nghèo bình quân hàng năm giảm trên 4%/năm (hiện còn 25,68%), đời sống của nhân dân các dân tộc từng bước được cải thiện.

“

Cảng Hàng không Điện Biên sau khi hoàn thành việc nâng cấp các hạng mục, góp phần rút ngắn khoảng cách về địa lý giữa Điện Biên với các trung tâm kinh tế lớn của cả nước, mở ra cơ hội mới trong thu hút khách du lịch trong và ngoài nước đến với tỉnh.

Cùng đó, các thiết chế văn hóa-xã hội cơ sở tiếp tục được đầu tư, xây dựng, nâng cấp đáp ứng ngày một tốt hơn nhu cầu đời sống và sinh hoạt của nhân dân. Đến nay, tỉnh đã cơ bản xóa nhà tạm, nhà dột nát cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo và tiếp tục đầu tư đưa điện sinh hoạt đến các thôn, bản chưa có điện. Chất lượng cuộc sống của người dân được nâng lên rõ rệt.

- Tại buổi làm việc mới đây với Điện Biên, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh Điện Biên phải phát triển đột phá, nhanh, bền vững, xoá đói giảm nghèo thiết thực, hiệu quả, xứng tầm thương hiệu quốc tế lớn Điện Biên Phủ và văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc… Với gợi mở trên, tỉnh Điện Biên đã xây dựng và cụ thể hóa như thế nào trong các Nghị quyết của Ban Thường vụ Tỉnh ủy cũng như triển khai vào thực tế để đạt được các mục tiêu đề ra?

Ông Lê Thành Đô: Năm 2024, tỉnh Điện Biên phấn đấu tăng trưởng GRDP trên 10,5% và cơ bản hoàn thành các mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV đã đề ra, góp phần hoàn thành cao nhất các mục tiêu Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, tạo đà cho thực hiện các nhiệm vụ chính trị trong các giai đoạn tiếp theo.

Để đạt được mục tiêu đó, tỉnh Điện Biên tiếp tục thực hiện đồng bộ 3 đột phá chiến lược; 9 nhóm nhiệm vụ phát triển kinh tế; 7 nhóm nhiệm vụ phát triển văn hóa xã hội; 03 nhóm nhiệm vụ quốc phòng-an ninh, đối ngoại và các nhóm nhiệm vụ giải pháp bổ sung đã được Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh thông qua tại sơ kết giữa nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV, trong đó tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm như:

Về tái cơ cấu nông nghiệp, Điện Biên tiếp tục tập trung phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, ứng dụng công nghệ, phát triển bền vững gắn với xây dựng nông thôn mới; nâng cao chất lượng nông lâm sản hàng hóa chủ lực của tỉnh theo chuỗi giá trị, phát huy tiềm năng, lợi thế của địa phương gắn với xây dựng, phát triển thương hiệu sản phẩm nông nghiệp. Tỉnh cũng tăng cường mời gọi, thu hút các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế lớn trong và ngoài nước nghiên cứu đầu tư, phát triển các sản phẩm nông sản chủ lực của tỉnh theo chuỗi khép kín từ sản xuất-chế biến-tiêu thụ; đặc biệt là phát triển cây mắc ca, gạo, dược liệu, cây ăn quả trên địa bàn.

Tỉnh tiếp tục rà soát, điều chỉnh bổ sung quy hoạch chung, quy hoạch chi tiết các phân khu đô thị, quy hoạch nông thôn mới, đặc biệt là quy hoạch chung thành phố Điện Biên Phủ làm cơ sở để thu hút, mời gọi các nhà đầu tư đến với tỉnh. Mặt khác, tỉnh tập trung huy động các nguồn lực, nhất là nguồn lực từ đất đai và các thành phần kinh tế để phát triển hệ thống đô thị đồng bộ, hiện đại, phấn đấu xây dựng thành phố Điện Biên Phủ đạt tiêu chí đô thị loại II, thị xã Mường Lay đạt tiêu chí đô thị loại IV và trung tâm thị trấn các huyện đạt tiêu chí đô thị loại V trở lên. Song song đó, tỉnh đẩy nhanh tiến độ triển khai xây dựng các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn, nhất là các công trình hạ tầng giao thông kết nối liên vùng, tạo động lực cho thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.

Vẻ đẹp những khung cảnh thiên nhiên ở Điện Biên hấp dẫn du khách:

Tỉnh chủ trương phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn theo Nghị quyết số 03-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh trên 03 trụ cột chính để phát triển du lịch gồm: Du lịch lịch sử, tâm linh; Du lịch bản sắc văn hóa dân tộc, khám phá cảnh quan thiên nhiên; Du lịch nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe.

Đây là tiềm năng, thế mạnh quan trọng giúp Điện Biên vươn lên mạnh mẽ, bứt phát trong phát triển các sản phẩm du lịch đặc sắc, độc đáo mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống. Với những tiềm năng và lợi thế to lớn, ngành du lịch Điện Biên có nhiều cơ hội tăng trưởng để trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và là một trong những trung tâm du lịch lớn của cả nước.

Điện Biên cũng tập trung thực hiện quyết liệt, hiệu quả công tác cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; xây dựng hoàn thiện các cơ chế, chính sách thông thoáng thu hút các nguồn lực đầu tư cho phát triển kinh tế-xã hội; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin gắn với cải cách hành chính, cung cấp dịch vụ công cho người dân và doanh nghiệp; tiếp tục phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ số hóa để phát triển kinh tế số, chính quyền số, xã hội số.

Bên cạnh đó, tỉnh tiếp tục xây dựng và phát huy giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc; thực hiện có hiệu quả các vấn đề an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững và giải quyết việc làm cho người lao động, nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số và vùng khó khăn; trong đó tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện tốt các Chương trình mục tiêu quốc gia, Đề án tổng thể phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030.

- Hướng tới Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên đã triển khai các chương trình, nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế-xã hội, các công trình, dự án trọng điểm như thế nào nhằm tạo điểm nhấn cho Điện Biên, thưa ông?

Ông Lê Thành Đô: Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ là lễ kỷ niệm cấp Quốc gia, đây là sự kiện được tỉnh Điện Biên xác định có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong năm 2024.

“

Tiếp tục rà soát, điều chỉnh bổ sung quy hoạch chung, quy hoạch chi tiết các phân khu đô thị, quy hoạch nông thôn mới, đặc biệt là quy hoạch chung thành phố Điện Biên Phủ làm cơ sở để thu hút, mời gọi các nhà đầu tư đến với tỉnh.

Chính vì vậy, các cấp chính quyền trong tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo để triển khai các chương trình, dự án trọng điểm cho sự kiện trên như, tập trung tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo quốc phòng-an ninh; trong đó xác định một số mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ lần thứ XIV nhiệm kỳ 2020-2025 phấn đấu hoàn thành trong năm 2024 để lập thành tích chào mừng kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Vẻ đẹp hồ Pá Khoang (Điện Biên):

Tỉnh cũng tập trung huy động các nguồn lực đầu tư với trọng tâm là nguồn lực đầu tư công, đảm bảo vai trò dẫn dắt, kết hợp với nguồn vốn đầu tư từ các thành phần kinh tế và nguồn lực xã hội hóa để tập trung đầu tư xây dựng một số công trình trọng điểm, có ý nghĩa thiết thực làm động lực cho tăng trưởng, phát triển kinh tế-xã hội và dịch vụ du lịch như: Đường động lực, Sân bay Điện Biên Phủ, Cầu Thanh Bình.... Đến nay, các dự án này đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng, phát huy hiệu quả kinh tế-xã hội nhiều mặt trên địa bàn.

Đặc biệt, trong thời gian vừa qua, tỉnh đã quyết liệt chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các dự án chỉnh trang đô thị trên địa bàn thành phố Điện Biên Phủ để phục vụ cho các hoạt động kỷ niệm (như dự án Hệ thống chiếu sáng di tích Đồi D1, A1, các dự án cải tạo, nâng cấp các tuyến đường trên địa bàn thành phố Điện Biên Phủ...).

Cùng với đó, tỉnh thực hiện có hiệu quả công tác lãnh đạo chỉ đạo để tìm ra hướng đi mới, thu hút các nguồn đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng du lịch, tạo sản phẩm du lịch mới; chuẩn bị mọi điều kiện tốt nhất để chào đón du khách đến với Điện Biên, đến với các hoạt động, sự kiện của Năm Du lịch quốc gia Điện Biên 2024.

Ngoài ra, tỉnh cũng đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện việc đầu tư các điểm dừng chân, các khu, điểm du lịch trên địa bàn tỉnh để phục vụ nhu cầu của du khách khi đến với Điện Biên; thực hiện có hiệu quả việc phát triển loại hình, sản phẩm du lịch, trụ cột, trọng tâm của tỉnh nhằm khai thác tiềm năng, thế mạnh du lịch của tỉnh.

Chiêm ngưỡng cánh đồng Mường Thanh lớn nhất Tây Bắc:

- Nhằm phát huy tiềm năng phát triển các lĩnh vực: Nông - lâm nghiệp, năng lượng, đô thị, du lịch…, nhiều địa phương trong cả nước đã có những chính sách “trải thảm đỏ” để thu hút nhà đầu tư, vậy với tỉnh Điện Biên, xin ông cho biết những cơ chế, chính sách nào đã được Tỉnh ủy tập trung chỉ đạo, phục vụ cho phát triển các lĩnh vực này?

Ông Lê Thành Đô: Nhằm phát huy tiềm năng phát triển các lĩnh vực: Nông-lâm nghiệp, năng lượng, đô thị, du lịch..., nhiều địa phương trong cả nước đã có những chính sách “trải thảm đỏ’’ để thu hút nhà đầu tư. Trong bối cảnh đó, tỉnh Điện Biên đã đẩy mạnh công tác cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; tạo lập môi trường kinh doanh hấp dẫn, thuận tiện, thông thoáng, minh bạch và thân thiện cho nhà đầu tư đến tìm hiểu và kinh doanh; nâng cao chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh trong năm 2024 và những năm tiếp theo…

Tỉnh cũng chỉ đạo tiến hành rà soát, lựa chọn các danh mục dự án chi tiết có trọng tâm, trọng điểm nhằm thu hút, hỗ trợ, kêu gọi các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước đến tỉnh tìm hiểu và đầu tư; đẩy mạnh công tác xúc tiến đầu tư, quảng bá hình ảnh Điện Biên tới các nhà đầu tư trong và ngoài nước, các nhà đầu tư chiến lược; tập trung kêu gọi huy động các nguồn lực để đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội đồng bộ, hiện đại phục vụ xúc tiến, thu hút đầu tư.

Cùng với đó, tỉnh đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện hạ tầng một số khu, cụm công nghiệp thu hút các nhà đầu tư; tạo quỹ đất thu hút các dự án đầu tư có vốn lớn, thân thiện với môi trường; ban hành các quy định về chính sách ưu đãi đầu tư trên địa bàn tỉnh Điện Biên.

Trước mắt, tỉnh hình thành cơ sở vật chất và hạ tầng kinh tế-xã hội tương đối đồng bộ, hiện đại; hoàn thành dứt điểm các công trình có tính chất cấp bách, trọng tâm, trọng điểm (các dự án kết nối, có tác động liên vùng, có ý nghĩa thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội nhanh và bền vững...) tạo động lực phát triển kinh tế-xã hội; nâng cấp hạ tầng kết nối giữa các vùng, miền trong cả nước và kết cấu hạ tầng đô thị…

- Xin trân trọng cảm ơn ông đã trả lời phỏng vấn!